Türkiye, taşınmaz değerleme sürecinde dijital ve şeffaf bir döneme giriyor. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından geliştirilen “Değer Bilgi Merkezi” uygulamasıyla birlikte, taşınmazların gerçek piyasa değeri yapay zeka destekli sistemler üzerinden belirlenecek. Çalışma, ilk olarak 2026 yılının ilk çeyreğinde İstanbul’da, 2027 ortasında ise 81 ilde vatandaşın hizmetine sunulacak.
“Değer Bilgi Merkezi” ile yatırımlar şeffaflaşacak
Yeni sistem sayesinde vatandaşlar, yatırım yapmayı düşündükleri taşınmazın gerçek piyasa değerini, bulunduğu mahalle ve sokaktaki diğer taşınmazlarla karşılaştırmalı olarak görebilecek. Yapay zeka destekli analizlerle konut arzı-talebi, satış fiyatı tahminleri, potansiyel maliyet ve getiri hesaplamaları gibi veriler erişime açık olacak. Böylece piyasa spekülasyonlarının ve fiyat manipülasyonlarının önüne geçilmesi amaçlanıyor.
Kurum: “Afet yönetimi ve kentsel dönüşüm için kritik veri altyapısı”
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, sistemin özellikle afete hazırlık ve kentsel dönüşüm açısından büyük önem taşıdığına dikkat çekerek, “Taşınmazlarla ilgili tüm bilgilerin yer alacağı bu sistem; kentsel dönüşümden mekânsal planlamaya kadar pek çok alanda temel veri kaynağı olacak” dedi.
Parsel ve bağımsız bölüm bazlı değer haritaları
Uygulama kapsamında her taşınmaz için değer haritaları oluşturulacak. Bu haritalarda parsel ve bağımsız bölüm bazlı değerler yer alacak. Kamu kurumları, yerel yönetimler, yatırımcılar ve vatandaşlar bu haritalar üzerinden güncel, nesnel ve karşılaştırılabilir verilere ulaşabilecek.
Bu sistem; kamulaştırma, vergi, yer seçimi, yatırım kararları ve planlama süreçlerinde önemli bir rehber işlevi görecek.
Üç Boyutlu Şehir Modelleriyle dijital ikizler oluşturuluyor
Projenin diğer ayağını oluşturan “Üç Boyutlu Şehir Modelleri” kapsamında ise Türkiye genelindeki kentsel alanların dijital ikizleri hazırlanıyor. Her binanın fiziksel ve hukuki durumu üç boyutlu olarak sayısallaştırılıyor. Binaya ait yaş bilgisi, kullanım amacı, bağımsız bölüm sayısı, proje detayları, metrekare ve mülkiyet bilgileri gibi veriler dijital ortama aktarılıyor.
Farklı kamu kurumlarının ürettiği imar, adres, kamusal kısıt gibi veriler bu sistemle tek noktadan erişilebilir hale gelecek. Parsel-bina-bağımsız bölüm-adres-plan ilişkisi net şekilde kurulacak.
Geniş yelpazede mesleki ve idari destek
Sistem; bankacılık, sigorta, gayrimenkul değerleme, şehir planlama, inşaat, mimarlık gibi meslek grupları için yüksek veri desteği sağlayacak. Ayrıca; il, ilçe, mahalle düzeyinde gelir seviyesi, eğitim düzeyi, sağlık durumu gibi sosyoekonomik analizlere de imkan tanıyacak.
Bu sayede eğitim, sağlık ve ulaşım yatırımları gibi kamu ve özel sektör projelerinde arz-talep dengesi bilimsel olarak analiz edilebilecek.
